Moslims knokken tegen xenofobie (Brno, Tsjechische Republiek)

O brněnských muslimech na nizozemských stránkách

Op hoofddoekjes moet belasting worden geheven, boerka’s moeten af en halalvlees moet uit de schappen. Als het aan Geert Wilders ligt, blijven er niet veel moslimgebruiken over. Dit terwijl moslims hoogstens vijf procent van de Nederlandse bevolking uitmaken. Je zou je dus kunnen afvragen waar hij zich zo druk om maakt. In de Tsjechische stad Brno zijn moslims nog dunner gezaaid: slechts een kwart procent van de mensen (zo’n 1500 man) gelooft in Allah. Toch is er ook hier de nodige ophef rondom de kleine geloofsgemeenschap.

Eén moskee hebben de moslims van Brno tot hun beschikking, waar ze iedere vrijdag met zo’n honderdvijftig mensen bij elkaar komen. Met feestdagen zijn dit er ruim vier keer zoveel, waardoor in de stad zaaltjes moeten worden gehuurd om iedereen plek te geven. Van buitenaf is het nauwelijks te zien dat het om een moskee gaat: minaretten of andere Oosterse kenmerken waren bij de bouw tien jaar geleden niet toegestaan. Slechts een paar Arabische letters op de witgepleisterde muren verraden dat het niet om een woonhuis gaat.

‘Er zijn plannen geweest voor een tweede moskee’, zegt Muneeb Alrawi, president van de Unie voor Moslimgemeenschappen in Tsjechië. ‘Vooral tijdens het Suikerfeest is er veel te weinig ruimte.’ De Christendemocratische partij van Brno heeft de bouw van een tweede moskee echter tegengehouden. De partij verklaarde: ‘Wij zijn voor een open samenleving met tolerantie voor alle geloven, maar één moskee vinden wij genoeg.’ Niettemin wemelt het in de stad van de kerktorens. Alrawi is teleurgesteld in de Christendemocraten: ‘Ik vind het besluit om de moskee te verbieden noch Christelijk, noch democratisch.’ Hun beweegredenen blijven onduidelijk.

Het woord ‘kutmarokkaantjes’ bestaat niet in het Tsjechisch. Ze zijn er nauwelijks. Moslims zijn met zo weinig, dat ze geen kans hebben om zich af te sluiten voor de rest van de samenleving. ‘Integreren is de enige optie’, aldus Marek Čejka, politicoloog en Midden-Oosten expert. De Unie voor Moslimgemeenschappen kan zich hierin vinden. ‘Een combinatie tussen integreren en je eigen identiteit behouden is ons ideaal’, zegt Alrawi, die zich kleedt en spreekt als een rasechte Tsjech. Het enige verschil is dat hij de pullen bier, die bij de meeste Tsjechen rond het middaguur op tafel verschijnen, laat staan. Net als de kilo’s varkensvlees.

Ondanks hun bereidheid tot integreren worden moslims nog door veel Tsjechen gewantrouwd. ‘Het probleem is niet per se dat ze moslim zijn, het probleem is dat ze anders zijn’, zegt Martina Velikam, studente Nederlands. ‘Tsjechië is misschien wel een van de meest atheïstische landen ter wereld en de meeste mensen hebben niet veel op met andere geloven. Zelfs iemand met een donkere huidskleur wordt met argwaan bekeken.’

Ook berichten uit het buitenland wakkeren de Islamofobie in Brno aan. Alrawi: ‘Mensen kennen ons geloof niet maar horen negatieve geluiden vanuit de media. Dat zorgt voor angst.’ De leiders van de moskee doen veel om deze angst te verkleinen. Zo organiseren ze open dagen om mensen te informeren over hun geloof. Drie jaar geleden vertoonden ze zelfs de film Fitna, die Geert Wilders maakte over het gevaar dat de Islam zou zijn. ‘Na afloop van de film mochten mensen ons vragen stellen. Op deze manier proberen we de wind uit de zeilen van onze tegenstanders te halen.’

Mirjam Brouwer