Óda na Odu

Oda Násir

+ prosinec 2013

Před pár dny jsem se s jistým zpožděním dozvěděl, že náhle zemřel Oda. Nemá cenu rozebírat, jaké to je, když se člověk dozví, že tak nečekaně a rychle opustil náš svět jeden z nejmilejších a nejsrdečnějších lidí, které znáte.  

Palestinský rodák Oda studoval před lety na brněnském VUT a duší se z něj stal Palestinec s českým srdcem. Na rozdíl od řady palestinských politiků a diplomatů (a to je zrovna aktuální věc) byl jejich pravým opakem a byl opravdu jednou z nejlepších spojnic mezi obyvateli Svaté země a Českem i Československem.  Úžasná byla jeho i po desetiletích v Palestině zachovaná znalost českého jazyka. Ano, řada Palestinců, kteří u nás nějakou dobu žili či studovali, má obdivuhodnou znalost češtiny. Velmi často to souvisí s českými manželkami, které si našli. Oda ale měl za manželku úžasnou ženu Haifu, rovněž z Palestiny. To co oživovalo jeho češtinu tak byly hlavně moravské a české písničky. Uměl jich strašně moc a řadu z nich jsem slyšel od něj poprvé.     

V průběhu let, co jsme se s Odou znali, jsem s ním seznámil řadu mých krajanů a všechny zaujal jak svou laskavostí a pohostinností, tak právě i milými písničkami, které začal obvykle k úžasu všech zpívat. 

Jestli si dobře vzpomínám, politika ho, jako řadu lidí v oblasti příliš netěšila, ale nenechal se tím znepokojit a byl věčným optimistou. Jednou kdosi prohlásil: „Kdyby Odu naklonovali, byl by mír na Blízkém východě do druhého dne!“

Pracoval často na zahradě za svým domem, odkud byl krásný výhled po okolí a kde pěstoval různé bylinky a ovoce. Loni v prosinci, právě když udeřila na Blízký východ studená zima, byl Oda unaven a znepokojen nemocí svého bratra. Uklízel před domem sníh a když si poté šel domů odpočinout, z ničeho nic se zastavilo jeho velké a laskavé srdce.

Dej Ti pán Bůh věčný mír, milý Odo!

Pivovárek s Odou na Západním břehu

رثاء لعودة/ إلى جنات الخلد يا عودة

علمت قبل عدة أيام وبعد فوات الأوان بأن عودة قد فارقنا فجأة. ولا داع للخوض في المشاعر التي تجوش في الصدر عندما نكتشف بأن أحدا من أطيب وأفضل الناس الذين نعرفهم قد فارقنا للأبد.

فقد درس عودة الفلسطيني الأصل في الجامعة التقنية في برنو حيث أصبح فلسطينيا بقلب تشيكي. وعلى عكس بعض السياسيين والدبلوماسيين الفلسطينيين (وهو موضوع ساخن حاليا) فإنه كان حلقة وصل ممتازة بين الأراضي المقدسة وكل من الجمهورية التشيكية حاليا، وتشيكوسلوفاكيا سابقا. كما أنه أتقن اللغة التشيكية  بطلاقة وحافظ عليها حتى بعد سنوات عديدة من العودة إلى فلسطين. نعم، فهناك عدد لا بأس به من الفلسطينيين الذين عاشوا ودرسوا في التشيك والذين تمكنوا من اللغة التشيكية  بشكل ممتاز. والأمر في العادة يتعلق بالزواج من إمرأة تشيكية، إلا أن عودة كان متزوجا من إمرأة رائعة من حيفا، فلسطينية الأصل أيضا. والذي ساعد في الحفاظ على لغته التشيكية هو حفظه للأغاني التشيكية والمورافية عن ظهر قلب بالدرجة الأولى وغناه لها. وكان عودة يعرف العديد منها حتى أنني سمعت بعض تلك الأغاني لأول مرة منه.

وعلى مر السنين التي عرفت خلالها عودة، عرّفته على العديد من المواطنين التشيكيين الذين سحروا وبهروا بطبعه وكرمه، إضافة إلى الأغاني الرائعة التي كان يغنيها ويفاجيء بها الجميع.

وإن كنت أذكر جيدا، فإنه لم يكن سعيدا بالسياسة التي تسود المنطقة، مثله مثل العديد من نظرائه، ولكنه لم يدع الأمر يحبطه وكان دائما متفائلا، لدرجة أن شخصا ما قال عنه: "لو نسخوا عودة جينيا، لعم السلام الشرق الأوسط من أول يوم"!

وكان عودة يعمل في الحديقة الخلفية لمنزلة والمطلة على الطبيعة الخلابة التي تحيطها وحيث كان يزرع مختلف الأعشاب والنباتات والفواكه. كان يشعر بالتعب في شهر ديسمبر من العام الماضي، عندما اجتاحت الشرق الأوسط موجة برد قارص. كان متعبا وقلقا بسبب مرض أخيه. وبعد أن نظف الثلج من أمام منزله عاد إلى الداخل ليستريح، وعند إذن وبشكل مفاجيء، توقف قلبه الكبير والطيب عن العمل.

رحمة الله عليك يا عودة العزيز، وليتغمدك الله في فسيح جناته.